Ramazan ayının en kıymetli ibadetlerden biri de oruç tutmak. İslam inancına nazaran Ramazan ayında tutulan oruç, Allah isteği tutulur ve vücudu, ruhu her türlü besinden, günahtan, makûs davranışlardan uzak tutmak gerekir. Oruç hem ağızla hem yürekle tutulur.
Bedeni ve ruhu oruç tutmaya hazırlamak için uyulması gereken kimi davranışlar vardır. Ramazan ayında tutulacak oruç kadar ona hazırlık evresi ve edilecek niyetler de kıymetlidir. Her ibadette olduğu üzere oruca niyet ederken de dikkat edilmesi gerekenler bulunur. Ramazan ayında oruç tutmak istiyorsanız ve oruca niyet etmeyi unutuyorsanız sahur vaktini belirli ritüellerle değerlendirmelisiniz.
Oruca nasıl niyet edilir?
İslam inancına mensup toplumlarda ibadet etmenin birinci adımı niyet etmektir. Niyet etmek, kişinin yapacağı ibadetin şuurunda olduğuna ve kalben o ibadeti gerçekleştirmeye hazır olduğuna işaret eder. Sahura kalkmak oruç için edilecek niyetin bir göstergesi olsa da, tam bir niyet için kelamlı olarak da tabir edilmelidir.
Ramazan’da tutulacak oruca Türkçe niyet için “Niyet ettim Allah isteği için bugünkü Ramazan orucunu tutmaya.” denilebilir. Ramazan ayında farz olan oruç dışında öteki bir oruca niyet edilemeyeceği için her gün için farklı ayrı niyet edilmelidir.
Recep ve Şaban ayları ile birlikte üç aylarda tutulabilen beyhude oruç niyetinde ise “Niyet ettim Allah isteği için beyhude orucumu tutmaya.” diyebilirsiniz.
En uygun vakit sahur…
Oruca niyet etmek için en uygun an sahur vaktidir. Sahur saatleri içinde yeme içme aksiyonu bitince niyet edilirse, oruca âlâ bir başlangıç olur.
Ne vakte kadar niyet edilir?
Oruç niyeti için en hakikat vakit sahur içerisinde ve vaktini geçirmeden yapılan niyettir. Sahura kalkmak istediyseniz lakin uyanamadıysanız, sabah uyandığınızda bunun şuurunda olacağınız için niyet etmiş sayılırsınız.
Ramazan orucu için niyet, oruca muhalif bir davranışta bulunmadıysanız öğlen namazına bir saat kalana kadar mümkündür.
Niyet etmeden oruç tutulur mu?
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın orucun niyet etmeden tutulup tutulamayacağına ait yanıtı, “Niyet etmek orucun kurallarındandır. Niyetsiz oruç sahih değildir. Kalben niyet etmek kâfi ise de niyeti lisan ile söz etmek menduptur. Oruç için sahura kalkılması da niyet sayılır.” biçimindedir.
Sahur vakti bitene kadar yeme içme de sona ermelidir. Bu vakte kadar niyetinizi lisana getirip ağız paklığını yapmalı ve orucun başlamasını beklemelisiniz. Sahur duası yapıldıktan sonra niyet edilmesi daha uygundur.
Niyetten vazgeçilir mi?
Ramazan ayında şayet rastgele bir sıhhat sorunu ortaya çıkmadıysa, mecburi sebepler de olmadıysa evvelce edilen niyetten vazgeçmek ya da niyeti bozmak gerçek değildir. Zarurî bir neden olmaksızın niyet edilen oruçtan vazgeçilirse bu orucun kaza edilmesi ve kefaretle telafi edilmesi gerekir.
Oruca niyet etmeyi unutunca oruç kabul olur mu?
Ramazan ayı için farz kılınan oruca edilecek niyetin öğlen namazına kadar müddeti vardır. Fakat gerçek ve tam bir niyet etmek istiyorsanız kesinlikle sahur vaktini baz almalısınız. Sahura kalkmanıza karşın oruç için niyet etmeyi unuttuysanız ve öğlen namazına kadar olan müddette besin tüketmediyseniz o gün için oruca niyet etmiş sayılırsınız ve o orucun kazasını tutmanız gerekmez.
Diyanet bu hususta, “Ramazan orucu, muhakkak günlerde tutulmak üzere adanan oruçlar ile beyhude oruçlar için niyet etme vakti, güneşin batması ile sonraki gün zirve noktasına gelmesi öncesine kadarki müddettir. Lakin imsaktan sonra yapılacak niyetin geçerli olması için bu vakitten itibaren bir şey yenilip içilmemiş, oruca alışılmamış bir iş yapılmamış olması gerekir. Aksi takdirde gündüz niyet caiz olmaz.” demektedir.
Dalgınlıkla sahur anında niyet etmek unutulabilir. Bunu lisana getirip telafi etmeniz mümkün. Niyet etmeden oruç tutulur fakat niyet etmek daha makbuldür.
Oruca niyet etme duası nasıldır?
İftar vaktinde edilen dualar üzere sahur vakti edilecek dualar da maneviyat ve mükafat tarafından iyi olduğu istikametinde kıymetlendirilir.
Sahur vaktinde oruç için niyet ettikten sonra, “Ey bu gecenin ve biraz sonra olacak sahurun Rabb’i olan Allah’ımız! Bizi iftarlara ulaştırırken günahlarımızdan arınmış olarak orucumuzu açmayı nasip eyle.” biçiminde dua edilebilir. Dua bilmiyorsanız ancak oruca niyet etmek istiyorsanız içinizden geçen dilekleri söyleyebilirsiniz. Dinde samimiyetin çok değerli olduğunu unutmamalısınız.