En büyük korkusu yaşlanmak olan Dorian Gray’in en büyük isteği daima genç kalmaktır. Hoşluk ve gençlik telaşı ile ‘ruhunu şeytana satan’ Dorian’ın portresini deneysel ressam Basil Hallward yapar. Dorian’ın dileği yerine gelmiş, kendisi yerine portresi yaşlanmaktadır, fakat işlediği her günah o portreye yansıyacaktır.
Edebiyat dünyasının en değerli isimleri ortasında sayılan İrlandalı Oscar Wilde’ın yayımlanan tek romanı ‘Dorian Gray’in Portresi’ni okuyanlar Türkiye prömiyerini Altın Portakal Sinema Festivali’nde yapan ‘The Substance’ isimli sinema ile olan benzerliği az sonra anlayacaklar…
DAYATILAN HOŞLUK ALGISINA VERİLEN ŞUURSUZ YANIT
“Elisabeth Sparkle 50’li yaşlarında, eski ışıltılı günlerini özleyen bir oyuncudur. Yaşadığımız zamanın öne çıkan baş ağrılarından biri olan cinsiyetçi bir üretimci tarafından işinden olur ve yaşı nedeniyle artık rol alamamaya başlar. Ümitsizliğe kapılan Elisabeth’in yolu bir kaza sonucu kendisinin ‘daha uygun bir versiyonuna kavuşmasını’ vaadeden bir şirketle kesişir. ‘Cevher’ onu gençleştirir, lakin bunun birtakım dezavantajları vardır”
Bu öykü ekseninde gelişen sinemada 140 dakika boyunca temponun hiç düşmediğini söylemek mümkün. Elisabeth’i canlandıran Demi Moore’un kamera önünde kendini bir sefer daha ispat etmesinin yanı sıra Margaret Qualley’nin de devleştiğini görüyoruz.
Yönetmen koltuğundaki Coralie Fargea’nın pek çok ustadan esinlendiği ise birtakım sahnelerde bariz biçimde izleyiciye sunulmuş: Bunlar ortasında Kubrick’in ‘The Shining’ ‘A Clockwork Orange’ ‘2001: A Space Odyssey’i, Lynch’in ‘Lost Highway’i ve elbette Araonofsky’nin ‘Requiem for a Dream’i çabucak göze çarpıyor.
EGOSU İLE SAVAŞAN KİŞİLİK
Filmin konusu daha evvel gerek yazılı gerekse görsel sanatlarda tekraren kullanılan bir temaya sahip: Kişinin tanınan kültürün dayatması sonucu öz benliği ile yaşadığı mücadele… Yazının girişinde bahsettiğimiz Dorian Gray’in yanı sıra Frankenstein, Dr.Jekyll & Mr. Hyde, Nina Sayers (Black Swan), Gollum (Yüzüklerin Efendisi), Tyler Durden (Fight Club) üzere alter egolar bu çabanın anlatımında daha evvel başvurulan ve ziyadesiyle akıllarda kalan örnekler. Tüm bu karakterlerin ortak noktası ‘daha güzel bir ben’ hırsına yenik düşmenin var olan benliğe verdiği hasarın geri dönülmez ağırlığı…
MİDE BULANDIRAN TÜR
Verdiği bildirilerle beğeni toplayan sinema bir o kadar da tenkide maruz kaldı. 77. Cannes Sinema Festivali’nden ‘En Güzel Senaryo’ ile dönen üretimdeki kanlı sahneler kimi izleyicilerin salonu terk etmesine neden olacak gerçeklikte… Bu sahnelerin gereksiz olduğunu düşünen eleştirmenlerin sayısı yadsınamaz.
Filmin ‘feminizm’ açısından ‘kara mizah’ ögeler barındırdığını düşünenler kadar ‘kadın vücudu ve hoşluk kavramı üzerindeki olumsuz algı’yı körüklediği noktasında fikir birliği yapanlar da var.
Özetlemek gerekirse ortası olmayan, provokatif bir sinema ‘The Substance’ Türkçe’ye ‘Cevher’ olarak çevrilen sinemanın takımında Dennis Quaid, Joseph Balderrama, Hugo Diego Garcia, Oscar Lesage, Olivier Raynal üzere usta oyuncular yer alıyor. Sinemada pek çok izleyicinin dikkatini çeken ve olumlu yorumlar alan müzikler ise İngiliz müzisyen Raffertie’ye ilişkin.
‘KENDİ OLABİLME’ LÜKSÜ
Günün sonunda sinema izleyiciye aslında her periyodun laneti haline gelen toplumsal/kültürel dayatmalar karşısında ‘kendi olabilme’ lüksünün değerini hatırlatıyor. Kendini olduğu üzere kabul edebilen bireylerin gelip geçen ve daima değişen normlara karşı kendini koruyabilmesi de tam olarak burada saklı…
Gözde Sula