İngiltere’nin kuzeybatısındaki Southport kasabasında pazartesi günü üç kız çocuğunun bıçaklı bir hücumda hayatını kaybetmesinin akabinde, faşist kümelerin polisle çatıştıkları protestolar ülke çapına yayıldı. Toplumsal medyada yayılan ve saldırganın ‘İslamcı bir göçmen olduğu’ söylentisi ile harekete geçen kümelere karşı, hafta sonu ırkçılık tersi kümeler da sokağa döküldü. Hafta boyunca devam eden şovlarda gözaltına alınlar oldu, onlarca polis de yaralandı. Pekala, olaylar hakkında neler biliniyor?
SOUTHPORT’TA NE OLDU?
Bıçaklı akın, yaz tatilindeki çocukların toplumsallaşması için hizmet veren bir merkezde düzenlendi. Southport’daki taarruzda hayatını kaybeden çocuklardan Alice Dasilva Aguiar’ın 9, Bebe King’in 6, Elsie Dot Stancombe’nin 7 yaşında olduğu açıklandı. Atak sırasında çocuklar Taylor Swift temalı bir dans etkinliğindeydi. Akında sekiz çocuk ve iki yetişkin de yaralandı. Polis hücumun ‘terör hadisesi olarak ele alınmadığını’ duyurdu.
GÖSTERİLER NASIL BAŞLADI?
Saldırıyla ilişkili olduğu kuşkusuyla 17 yaşındaki bir erkek gözaltına alındı. Yaşı nedeniyle birinci olarak ismi açıklanmadı. Bu, toplumsal medyada spekülasyonlara neden oldu.
İngiltere’de son seçimde 4 milyona yakın oy alan faşist Reform UK partisinin lideri Nigel Farage, sosyal medyadan Southport’taki atak sonrası “Gerçek bizden saklanıyor” iletisini paylaştı. Tersleri Farage’ı olayları kışkırtmakla suçladı. Polis çok sağcıların, çocukları bıçaklayan saldırganın ‘İslamcı’ olduğu söylentisi ile harekete geçtiğini belirtti.
Southport’u içeren Merseyside Polisi, İngiliz Savunma Birliği’nin (EDL) protestolarda kilit bir rol oynadığını söyledi. Salı günü çıkan birinci olaylarda bir cami de gaye alındı. Aksiyonlar, taarruzda hayatını kaybedenlerin anıldığı noktadan birkaç sokak uzakta ve bir cami yakınlarında başlamıştı. Göstericiler bir polis minibüsünü yaktı, en az beş gösterici gözaltına alındı. Bu şahıslardan birinin bıçak taşıdığı açıklandı. 50’den fazla polis de yaralandı.
Saldırganın ismi mahkemeye çıkarıldıktan sonra açıklandı. Axel Muganwa Rudakubana’nın İngiltere’de doğup büyüdüğü, ailesinin Ruanda’dan göç ettiği öğrenildi. İngiltere basınına nazaran komşuları onu ‘sessiz bir çocuk’ olarak tanımladı ve ailesinin Hristiyan olduğunu söyledi.
EYLEMLER NASIL YAYILDI?
Saldırının sonraki günü düzenlenen Southport’taki protesto gösterisi, ülkenin öteki kentlerine de yayıldı. Londra, Liverpool, Leeds ve Manchester’ın da ortalarında olduğu çeşitli kentlerde faşist şovlar düzenlendi. Kimi kentlerde bu şovlara ırkçılık zıddı protestolarla cevap verildi. Çarşamba Başbakanlık konutunun bulunduğu Downing Street yakınlarında faşist polis çatıştı, 100’den fazla kişi gözaltına alındı.
2 Ağustos Cuma akşamı ülkenin kuzeydoğusundaki Sunderland’de yüzlerce gösterici sokaklara indi, kentin ‘ciddi seviyede şiddet eylemlerine’ sahne olduğu açıklandı. Bir polis binasına saldırıldı, bitişiğindeki Vatandaş İstişare Merkezi ateşe verildi ve dükkanlar yağmalandı. Olaylarda 10 kişi gözaltına alındı. En az dört polis memurunun yaralandığı ve hastanede tedavi altına alındığı bildirildi. Olay sırasında bir caminin dışında çevik kuvvet polisine bira kutuları ve tuğlalar atıldı, araçlar ateşe verildi.
Göstericilerden kimilerinin İslamofobik telaffuzlarda bulunduğu ve İngiliz Savunma Birliği’nin (EDL) kurucusu Tommy Robinson’a dayanak sloganları attığı duyuldu. İngiltere Savunma Birliği resmi olarak dağılmış olsa da destekçilerinin hala bulunduğu belirtiliyor. Tommy Robinson takma ismini kullanan kurucusu Stephen Yaxley-Lennon da artık İslam ve göçmen aykırısı bildirilerini toplumsal medya üzerinden yayıyor.
HAFTASONU EN AZ 30 ŞOV PLANLANIYOR
Sunderland Belediye Meclisi’nin lider yardımcısı Kelly Chequer, göstericilerin büyük kısmının kent dışından ‘kaos yaratmak için geldiğini’ söyledi. BBC, hafta sonu İngiltere’nin farklı kentlerinde en az 30 çok sağcı şov planlandığını tespit etti. Ortalarında Leeds’in de olduğu kimi kentlerde hem faşistler hem de ırkçılık tersi göstericiler sokağa çıktı. Birtakım kentlerde polise şovları dağıtma yetkisi verildi.
Liverpool’un merkezinde ise polise münasebet göstermeden vatandaşları durdurup arama yetkisi verildi. Kentteki şovlarda polisin zıt görüşlüleri ayırmakta zorlandığı bildirildi. Patlak veren şiddet olaylarında yaralanan polisler de oldu. Kuzey İrlanda’nın başşehri Belfast’ta da 3 Ağustos Cumartesi günü önemli bir polis varlığı hissediliyordu. Belediye binasının önünde aşırı-sağcı ufak bir küme toplanıp “İslam dışarı” sloganları atarken, daha büyük bir ırkçılık aykırısı küme yolun karşısında bekledi.
BAŞBAKAN STARMER NE CEVAP VERDİ?
Gösterilere cevap olarak Başbakan Keir Starmer, şiddet olaylarının bastırılabilmesi için, polis güçlerinin istihbarat paylaşmasına müsaade veren yeni bir ulusal programı hayata geçireceğini duyurdu. İşçi Partisi önderi, 1 Ağustos Perşembe günü televizyonda yaptığı bir konuşmada, “Bu haydutlar hareket ediyor, bir topluluktan başkasına geçiyorlar ve polis de birebirini yapabilecek kapasiteye sahip olmalı” sözlerini kullandı.
Yeni yetkiler ortasında yüz tanıma teknolojisinin daha geniş çaplı kullanılması da var. Starmer, ‘futbol holiganlarına yapıldığı gibi’ gerekirse vatandaşların seyahat özgürlüklerinin de kısıtlanabileceğini söyledi. Başbakan, Southport’taki taarruz sonrası başlayan şiddetli protestoların akabinde polis müdürleriyle acil durum toplantısı düzenlemişti.
(ALINTI)