Massachusetts Üniversitesi’nden (MIT) Prof. Dr. Daron Acemoğlu, Türkiye için en makûs senaryonun, gelecek 15 yılın de bundan evvelki 15 sene ve 1990’lardaki üzere devam etmesi olacağına dikkat çekti .
Cumhuriyet’ten Şehriban Kıraç’ın haberine nazaran, Maliye Hesap Uzmanları Vakfı’nın düzenlediği “Yakın Gelecekte Dünya ve Türkiye” bahisli panelde konuşan Acemoğlu, bu bahiste şu vurguyu yaptı: “Önündeki fırsat penceresi 15 yıl. Türkiye 15 yıl sonra uyanırsa çok geç olacak. Bu vakti da harcarsa çok trajik bir şey olur. Üretkenliğin yüksek olmadığı, demokrasinin kuvvetlenmediği ve iktisadın istikrarsız olduğu bir sistem.”
‘BATIK BÜYÜK PROBLEM’
Acemoğlu’nun öteki tespitleri şöyle:
- Türkiye’nin kısa vadede acil sorunlarını çözmesi lazım. Enflasyon çok büyük sorun. Enflasyon çok yüksek daha da yükselebilir.
- Banka bilançolarının düzeltilmesi için kaynak lazım. Seçim iktisadıyla artan bütçe açığının kapatılması kaide.
- Türkiye’nin gelecek birkaç yılda yüksek enflasyondan kurtulması mümkün değil. Enflasyon çıktıktan sonra düşürmek sıkıntı. Bunu işsizliği artırmadan halletmek mümkün değil. Birden teğe enflasyonu yüzde 5’e düşürürseniz bunun önemli bedelleri olur.
- Türkiye’deki bankacılık krizi 2001 krizinin nedeniydi. Türkiye’de batık kredilerle ilgili şu anda yanlışsız dürüst data yok. Benim derdim şu ki banka bilançolar da büyük sorun var ve bunun boyutunu kendileri de bilmiyor.
- Türkiye’nin dış yatırımcılara inanç veren bir çizgi çizmesi gerekiyor.
- Türkiye orta vadede yüksek kaliteli büyümeye geçmeli ve verimliliğe odaklanmalı. Kurumların durumu şu an çok makûs. Bunlar iyileştirilmeden Türkiye’nin kaliteli büyümeye gitmesi çok güç.
- Ülkenin teknolojiye daha yatkın, bilime hürmet duyan ve sorgulayan bir gençlik yaratması koşul.
‘MERKEZ BAŞ DÖNDÜRDÜ’
Johns Hopkins Üniversitesi’nden Prof. Dr. Steve Hanke de Türkiye’deki meselelerin hepsinin kurumsal olduğunu belirterek “Buradaki gereksinim bilhassa siyasetçileri meczup gömleğine yönlendirmek. Faiz konusunda Türkiye’ye bir çapa belirlememiz lazım. Dolar da Avro da bir çapa olabilir. Yumuşak bir bütçe kısıtlaması olabilir. Kurumları disipline sokmak gerekiyor. Tüm siyasetçilere meczup gömleği giydireceğiz” dedi.
Hanke şu görüşleri paylaştı:
- Türkiye için Ortodoks değil kurumsal bir değişim lazım. Merkez Bankasındaki lider değişimleriyle ilgili benim bile başım dönüyor kaç kişi geldi gitti. Şahısları değil oyunun kurallarını değiştirmek gerekiyor.
- Türkiye’de bir tasarruf kültürü yok. Siz borçtan borca gidiyorsunuz. Bütçe açıkları devlet kaynaklı geliyor.
- ABD’nin enflasyon kıssası son buldu. Ve ülkenin resesyona gireceğinden eminim. Bu Türkiye için uygun bir haber değil.
- Türkiye çok yeterli bir gayrimenkul, büyük bir oyuncu. Kurumları hizaya getirmek lazım.
- Enflasyon global değil mahallî bir bahistir. Enflasyon yükseliyorsa faizler de onunla yükselir burada büyülü bir şey yok.
- 26 yıl Bulgaristan’da çalıştım ve orada enflasyonu düşürdük. Türkiye’de de 30 gün içinde enflasyonsuz oran yakalanabilir. Bulgaristan nasıl yaptıysa birebiri yapılabilir.