ABD Anayasa Mahkemesi İran yaptırımlarının delinmesi davasında Halkbank’ın Yabancı Devlet Dokunulmazlığı Yasası (FSIA) kapsamında yargılamadan muaf olduğu argümanını reddetti. Mahkeme, yasanın cezai kovuşturmadan dokunulmazlık sağlamadığı görüşünü vurguladı.
VOA Türkçe’den Begüm Dönmez Ersöz‘ün haberine nazaran Dokuz üyeden oluşan Anayasa Mahkemesi kararında, ABD’de 1976’dan bu yana yürürlükte olan Yabancı Devlet Dokunulmazlığı Yasası’nın (FSIA) bankaya cezai davalara karşı bir müdafaa sağlamadığını belirtti, yani Halkbank’ın bu bahisteki tezini haksız buldu.
Anayasa Mahkemesi’nin Halkbank kararında çoğunluğun görüşünü kaleme alan yargıç Brett Kavanaugh, “Halkbank’a nazaran, yabancı bir devletin direkt sahibi olduğu büsbütün ticari bir şirket, ABD vatandaşlarını etkileyen ve ABD’nin ulusal güvenliğini tehdit eden bir suça karışabilir; lakin Amerikan mahkemelerinde hesap veremez. Yabancı Devlet Dokunulmazlığı Yasası’nda bunu destekleyen hiçbir şey yok“ sözleriyle Halkbank’ın argümanına karşı çıktı.
Halkbank yabancı devletler yahut enstrümanlarının bu mevzuat dışında içtihat kapsamında yargılamadan muaf olabileceği argümanını da gündeme getirmişti.
Halkbank’ın bu argümanı konusunda görüş beyan etmeyen Anayasa Mahkemesi, alt mahkemeden bankanın bu argümanını yine değerlendirmesini istedi.
HUKUKÇULAR NE DİYOR?
Hukuk uzmanlarına nazaran Anayasa Mahkemesi’nde çoğunluk bu kararla, Yabancı Devlet Dokunulmazlığı Yasası’nın Halkbank davasında uygulanabilir olmadığını ve bu nedenle yasanın bankanın yargılanmasının önünde mahzur teşkil edemeyeceğini benimsemiş oluyor.
Anayasa Mahkemesi’nin alt mahkemeden yabancı devletler yahut enstrümanlarının içtihat prensiplerine nazaran dokunulmazlığa sahip olup olmadığını değerlendirmesini istemesiyse Halkbank için olumlu bir gelişme olarak değerlendirildi.
Vanderbilt Üniversitesi’nden Profesör Ingrid Wuerth Brunk, “Halkbank için en büyük zafer, Anayasa Mahkemesi’nin bankanın yargılamadan muaf olduğu istikametinde bir karar vermesi olurdu. O vakit dava düşerdi. Lakin o denli olmadı. Bununla birlikte Halkbank içtihat kapsamında dokunulmazlıkla ilgili soru işaretini mahkemeye taşıma fırsatını elde etmiş oldu” diyor.
BORSA’DA VURGUN MU?
10 Haber.net’ten Nuray Tarhan ise değerli bir mevzuyu gündeme getirdi. Haberin dün saat 17.15 sıralarında “HalkBank’ın ABD’deki davadan kurtulduğu” biçiminde sunulmasıyla payların arttığını, böylece küçük yatırımcının avlandığı belirtildi.
Haberin duyulması üzerine HalkBank payları Borsa İstanbul’da yüzde 9,9 yükseldi ve 12,55 lira ile tavan oldu. HalkBank’ın yanı sıra payları Borsa İstanbul’da süreç gören bir öbür kamu bankası olan Vakıfbank da günü yüzde 9,93 kıymet kazanarak 10,30 TL’den kapattı.
HalkBank’la ilgili bu haber bankacılık endeksinin de günü yüzde 3,60 oranında yükselişle 4,709 puandan tamamlamasına neden oldu.
Konuyla ilgili görüşlerine başvurulan piyasalar uzmanı İris Cibre “Halkbank’ın Borsa İstanbul’da tüm gün gerçekleşen süreç hacminin 43,1 milyon lot (510 milyon 272 bin 600 TL) olduğunu belirterek, ‘Bu sürecin yarısı haberin duyulmasından sonraki 17:15-17:30 saatleri ortasındaki 15 dakika içinde gerçekleşti. Bunun hacmi de 21,6 milyon lot yani 265 milyon TL değerinde” dedi.
Cibre, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda da borsada yeniden küçük yatırımcıların vurgun yediğine dikkat çekerek, “Tavandan alanlara geçmiş olsun” dedi.