ANKARA (İGFA) – Bakan Yumaklı, 11 ili etkileyen 6 Şubat sarsıntılarının seneidevriyesinde felakette hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet, yaralananlara geçmiş olsun temennisinde bulundu. Geride derin acılar bırakan felaket sonrası ülkenin tek beden halinde yaraları sarmak için seferber olduğunu hatırlatan Yumaklı, Tarım ve Orman Bakanlığı Bakanlığı olarak da sarsıntının birinci anından itibaren AFAD ile uyum içerisinde çalıştıklarını vurguladı.
“DEPREMZEDE ÜRETİCİLERİMİZİN HER DAİM YANINDA OLDUK”
Yumaklı, dünyada bile “Asrın felaketi” olarak isimlendirilen büyük yıkıma karşın bölge beşerinin güç kurallar altında bile üretime devam ettiğini vurgulayarak “Bizler de Bakanlık olarak üretimin sürdürülebilirliğini sağlamak için gerekli her türlü takviyesi vererek çiftçilerimizin yanında olduk, bundan sonra da olmaya devam edeceğiz” dedi.
Bu çalışmalar kapsamında, 6 Şubat sarsıntılarından etkilenen vilayetlerde üreticilerin mağdur olmaması ismine ziraî desteklemeler başta olmak üzere birçok mevzuda uygulama ve düzenlemeyi hayata geçirdiklerini hatırlatan Yumaklı, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikle 2023 üretim yılı için eser değişikliği müracaat mühleti uzatılarak zelzele bölgesindeki çiftçilerin ziraî takviyelerden faydalanmaları konusunda oluşabilecek mağduriyetlerin önüne geçildi. Afet Bölgesi ilan edilen vilayetlerimizde ve öbür vilayetlerimizde üreticilerin vaktinde müracaat yapamayacağı, gecikmeler olabileceği öngörülerek birçok projede destekleme ve hibe müracaat mühletleri uzatıldı. Tekrar zelzele afetinden etkilenen vilayetlerimizde mazot gübre takviyesi kapsamında tıpkı olarak yapılması gereken ödemenin nakdi olarak yapılması suretiyle çiftçilerimizin gereksinimlerine yönelik harcama kolaylığı sağlandı. Bu kapsamda, zelzele bölgesindeki çiftçilerimize toplam 2 milyar 900 milyon TL mazot gübre destekleme ödemesi yapıldı.”
Yumaklı, sarsıntıdan etkilenen 11 vilayette hayvanları telef olan ve tarım sigortası yaptıran üreticilere, devlet takviyeli TARSİM kapsamında 37 milyon TL hasar tazminatı ödendiğinin altını çizerek kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Depremden etkilenen vilayetlerimizdeki üreticilerimizin üretime devam etmeleri emeliyle, başta yağlı tohumlu bitkiler, baklagiller ve hububat ile zerzevat üretiminin artırılmasına yönelik olarak Tarım Yerlerinin Kullanımının Aktifleştirilmesi Projesi kapsamında, 127 milyon TL kaynak tahsis edilerek ekim-dikimlerle ilgili faaliyetler yürütüldü. Sarsıntı bölgesinde bitkisel üretimin kesintisiz devam etmesi ismine Bakanlığımızca gübre üretici firmalar ile irtibata geçilerek, yapılacak gübre sevkiyatlarında önceliğin zelzele bölgesine verilmesi ve bölgeden gelebilecek ilave gübre taleplerinin acilen karşılanması gayesiyle uyum süreci yürütüldü. Sayın Cumhurbaşkanımızın ‘depremde hayvanları telef olan vatandaşlarımızın bütün kayıpları birebir karşılanacak’ talimatları doğrultusunda, sarsıntıdan etkilenen vilayetlerimizde, büyükbaş, küçükbaş, kanatlı hayvan ve arılı kovan üzere hayvanları telef olan yetiştiricilerimize bu kayıplarının yerine bedelsiz hayvan dağıtımını tamamladık. Bu kapsamda, toplam 909 milyon TL maliyetli; 5 bin 804 büyükbaş, 43 bin 317 küçükbaş, 549 bin kanatlı hayvan ve 26 bin 318 arılı kovanı bedelsiz olarak yetiştiricilerimize teslim ettik. Ayrıyeten zelzele bölgesindeki 10 bin 328 arıcımıza 5 bin 358 ton besleme şekerini bedelsiz dağıttık. Tekrar hayvancılık kapsamında, zelzeleden etkilenen vilayetlerimizde yetiştiricilerimize 1 milyar 372 milyon TL yem dayanağı ödendi.”
DEPREM BÖLGESİNDE 10 MİLYON DOZ FİYATSIZ ŞAP AŞISI
Deprem bölgesinde hayvan sıhhatinin korunmasına yönelik de gerekli önlemleri aldıklarını bildiren Yumaklı, “Genel hayata tesirli afet bölgesi ilan edilen bu vilayetlerimizde yaklaşık 60 milyon TL bedelli 5 milyon doz büyükbaş şap aşısını fiyatsız yaptık. 2024 yılında da bu uygulamaya devam edilecek. Böylece 2 yılda 145 milyon lira bedelli yaklaşık 10 milyon doz aşı Bakanlığımızca fiyatsız yapılmış olacak.” vurgusu yaptı.
Bakan Yumaklı, bunun yanında, merada hayvancılık yapan çiftçilerin çoban ve hayvan çadırları ile yemlik, sıvat ve çoban çantası muhtaçlıklarının karşılanması hedefiyle Çayır Mera Islah ve Amenajman Projeleri kapsamında da toplam 50 milyon TL bütçeli çalışma yürütüldüğünü belirterek şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bakanlığımız uyumunda, zelzele bölgelerindeki yetiştiricilerimizin pazarlama imkanı olmayan çiğ sütleri; üretici örgütleri ve özel dala yönlendirildi. Bu formda bugüne kadar, bölgedeki süt işletmelerinin ve yetiştiricilerin ürettiği 431 bin ton sütün toplanarak üretime dönüştürülmesi konusunda uyum sağlandı. Tekrar Bakanlığımız uyumunda sarsıntıda barınakları ziyan gören hayvanlar için 20 bin 351 adet hayvan çadırı/branda bölgeye gönderilerek dağıtımı yapıldı. Bununla birlikte afet bölgesine 16 bin ton da hayvan yemi gönderildi. Ayrıyeten, sarsıntıdan etkilenen sokak hayvanlarının bakım ve beslenmeleri için Bakanlığımız uyumunda Türk Veteriner Tabipler Birliği ve AFAD aracılığı ile yaklaşık 55 ton mamanın dağıtımı sağlandı.”
BALIKÇILIK DALI DESTEKLERİ
Depremden etkilenen vilayetlerde ülkenin değerli ziraî üretim kalemlerinden su eserleri yetiştiriciliği ve avcılığı da yapıldığına işaret eden Yumaklı, bu üreticilerin de mağduriyetinin önlenmesi için çalışmalar yürüttüklerine dikkati çekti.
Bakan Yumaklı, “Deprem bölgesindeki deniz ve iç sularda faaliyet gösteren toplam bin 21 gemi sahibine, mahrum kaldıkları avcılık faaliyetinden ötürü oluşan gelir kayıplarının karşılanması ve avcılık faaliyetlerinin sürdürülebilirliğini temini hedefiyle bir kereye mahsus olmak üzere toplam 11 milyon 300 bin TL destekleme ödemesi yapıldı sözlerini kullandı.
Depremde üretim tesisleri ziyan gören 26 su eserleri yetiştiriciliği işletmesine de toplam 44 milyon 700 bin TL destekleme ödemesi yapıldığını aktaran Bakan Yumaklı, böylece sarsıntıdan etkilenen balıkçılık bölümüne toplam 56 milyon TL destekleme ödemesinde bulunulduğunu bildirdi.
KIRSAL KALKINMA DESTEKLERİ
Bakanlık tarafından yürütülen ve kabul edilen proje fiyatının yüzde 50’sinin ödendiği Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı’nın (KKYDP) afet bölgesindeki vilayetlerde de uygulandığına işaret eden Yumaklı, 2023 yılında KKYDP kapsamında kelam konusu vilayetlerde bin 928 proje tamamlandığını ve bunlar için 131,8 milyon TL hibe dayanağı ödendiğini aktardı.
Bakan Yumaklı, proje başına 250 bin TL’ye kadar yüzde 100 hibe verilen Kırsalda Uzman Eller Projesi kapsamında da sarsıntıdan etkilenen vilayetlerde 233 adet projeye 57,3 milyon TL hibe takviyesi ödemesi yapıldığının altını çizerek, “Gerçekleştirilen tüm bu faaliyetler çerçevesinde, zelzelenin meydana geldiği 6 Şubat tarihinden bugüne kadar, afet bölgesindeki çiftçilerimize toplam 14 milyar 150 milyon TL ziraî destekleme ödemesi yapıldı. Ziraî üretimde ülkemizin can damarı olan bu vilayetlerimize üretimin aksamadan devamı için bugüne kadar olduğu üzere bundan sonra da her türlü dayanağı vermeye devam edeceğiz.” tabirlerini kullandı.
Ayrıca sarsıntıdan etkilenen ve Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu projelerinin bulunduğu Kahramanmaraş, Hatay, Malatya vilayetlerindeki IPARD projelerinin hibe meblağlarında fiyat farkı uygulamasına gidildiğini belirten Yumaklı, “Böylelikle 207 projenin hibe fiyatı 490 milyon TL’den 710 milyon TL’ye yükseltilerek toplam 220 milyon TL’lik ek dayanak sağlandı” dedi.
ORMANCILIK VE ORMAN KÖYLÜSÜ
Afet bölgesi ilan edilen vilayetlerde 3 bin orman köylüsü ile Ziraî Kalkınma Kooperatiflerinin 6 Şubat- 31 Temmuz 2023 tarihleri ortasına tekabül eden 11,3 milyon TL ORKÖY kredi borçlarını faizsiz olarak 31 Aralık 2023 tarihine kadar ertelediklerini hatırlatan Yumaklı, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Depremden etkilenen vilayetlerimizdeki orman köylerinde kullanılmak üzere tahsis edilen 345,3 milyon TL ek zelzele ödeneğiyle birlikte sarsıntıdan etkilenen vilayetlerdeki toplam ORKÖY bütçesi 458,4 milyon TL’ye yükseltildi. Böylece afet bölgesinde bulunan orman köylerimizdeki 4 bin 312 orman köylüsü ailemize 2023 yılında yüzde 20’si hibe olmak üzere faizsiz ORKÖY dayanağı sağlanmış oldu.”
TARIMSAL SULAMA VE İÇME-KULLANMA SUYU İLE TAŞKIN MÜDAFAA ÇALIŞMALARI
Bakan Yumaklı, Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen sarsıntılar sebebiyle afet bölgesi içerisinde kalan barajların Bakanlığa bağlı Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü teknik gruplarınca ayrıntılı olarak incelendiğini, bu çerçevede 110 baraj ve 30 göletin denetim edildiğini bildirdi. İçme suyu sondajı ve sulama altyapısı tamirat ile ilgili de faaliyetler yürütüldüğünün altını çizen Yumaklı şunları belirtti:
“DSİ Genel Müdürlüğümüzce sarsıntı bölgesindeki Malatya, Hatay, Adıyaman, Kahramanmaraş ve Osmaniye vilayetlerimizde toplam 143 kuyuda sondaj çalışmaları tamamlanarak saniyede 2 bin 926 litre içme ve kullanma suyu elde edildi. Yeniden Bakanlığımıza bağlı DSİ Genel Müdürlüğümüzce 6 Şubat’ta meydana gelen zelzeleler sonrası başlatılan sulama altyapı projelerinin bakım ve tamiratı çalışmalarının büyük kısmını tamamlayarak tarım topraklarını tekrar suyla buluşturduk. Bölgede, toplam 56 kilometre uzunluğundaki kanaletlerde bakım ve tamirat çalışması yürüttük. 16,7 kilometrelik sulama kanalı inşa ederek, işletme bakım yollarının da tamiratını tamamladık. Ayrıyeten Hatay, Gaziantep, Kahramanmaraş, Elazığ ve Diyarbakır’da toplam 515 kooperatif kuyusu denetim edildi. Böylece sarsıntı bölgesinde vatandaşlarımızın acil içme ve kullanma suyu muhtaçlığının karşılanması ile ziraî sulamanın aksamaması hedefiyle DSİ Genel Müdürlüğünün rutin faaliyetlerine ilaveten yaklaşık 1,2 milyar TL bedelli çalışma gerçekleştirildi.”
BAKANLIĞA BAĞLI KURULUŞLARIN FAALİYETLERİ
Tarımsal desteklemelerin haricinde DSİ, OGM, ESK, TİGEM, ÇAYKUR, TÜRKŞEKER, TMO ve AOÇ üzere Bakanlığa bağlı kuruluşlarca da sarsıntı bölgesi için yaklaşık 6 milyar TL meblağında ödenek kullanıldığını aktaran Yumaklı, “Depremden etkilenen yetiştiricilerimizin talep etmeleri halinde sahipsiz kalmış yahut bakım imkânı olmayan hayvanları, Et ve Süt Kurumu tarafından mahallinden teslim alındı.” tabirlerine yer verdi.
Yumaklı, “TMO tarafından afet bölgesinde hububat ve baklagil için kota ve cins ayrımı yapmadan alım gerçekleştirildiğini de bilhassa vurgulamak istiyorum” dedi.
Bakan Yumaklı, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğünün (TİGEM) de afet bölgesindeki yetiştiricilerin hayvanlarının yem muhtaçlığını karşılanması için çalışmaları koordine ettiğini vurgulayarak “Bununla birlikte zelzelede hayvanları telef olan yetiştiricilerimize bedelsiz hayvan dağıtımları için canlı büyükbaş ve küçükbaş hayvan tedarikinin büyük çoğunluğu da TİGEM işletmelerinde yetiştirilen hayvanlardan karşılandı.” bilgisini aktardı.
“DEPREMDEN ETKİLENEN BÖLGEDE PLANLAMALARIMIZI TİTİZLİKLE YÜRÜTÜYORUZ”
Verimli toprak yapısı ve iklim şartları ile ülkenin besin arz güvenliği açısından stratejik bir ehemmiyete sahip bölgedeki ziraî üretimin eskisinden daha güzel hale getirilmesine yönelik bütün dayanak ve planlama çalışmalarını titizlikle yürüttüklerini bildiren Bakan Yumaklı, şunları kaydetti:
“6 Şubat sarsıntılarından sonra da devlet millet el ele vererek birlik olduk, yaralarımızı birlikte sardık. Ziraî üretimin kesintiye uğramaması için var gücümüzle çalıştık. Bakanlığımızın planlı üretim ve kontratlı üretim üzere yeni uygulamalarını inşallah bu vilayetlerimizde de hayata geçirerek bölgenin ziraî üretimini daha da geliştirip ileriye taşıyacağız. Bu süreçte bölgemizin çiftçisi, üreticisi ve işletme sahipleriyle birlikte hareket edip birlikte yol alacağız.
Rabb’imiz bizleri ve ülkemizi bu cins afetlerden her daim koruma etsin, bir daha bu türlü acı günler göstermesin. 6 Şubat sarsıntılarının seneidevriyesinde vefat eden kardeşlerimize ve mesai arkadaşlarımıza bir defa daha Allah’tan rahmet, yaralananlara acil şifa, tüm milletimize geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum.”